In de afgelopen drie jaar heb ik mij gericht op het gedwongen kader binnen het sociaal domein. Als beleidsadviseur en projectleider heb ik in vier verschillende regio’s gewerkt. Ik heb bestuurders en ambtenaren ondersteund bij verantwoording en bij meerdere beleids- en uitvoeringscycli binnen gemeenten en gemeenschappelijke regelingen. Daarnaast heb ik geschakeld tussen regionale, provinciale en landelijke overlegtafels. Waardevol? Altijd. Lastig? Vaak. Dé oplossing voor alle problemen? Nee. Wel bouwstenen die werken—en die deel ik graag met je.
De dynamiek binnen het gedwongen kader
Wanneer ik in gesprek ben met professionals in de jeugdzorg, valt op hoe verschillend het gedwongen kader wordt beleefd. Jeugdbeschermers spreken over de ‘Champions League’ van de jeugdzorg – de meest complexe casussen. Beleidsadviseurs vergelijken het met een intensive care – de laatste strohalm, waar ingrijpen onvermijdelijk is om het belang van het kind en de maatschappij te beschermen. Bestuurders noemden het een hoofdpijndossier; want waar was de grip? Andere taal, maar bedoelen we ook hetzelfde of écht iets anders?
Maar waar hebben we het precies over?
Het gedwongen kader betekent dat een rechter een maatregel heeft uitgesproken over een kind. Dit kan een ondertoezichtstelling (OTS) zijn of voogdijmaatregel. Als een kind zelf een misdrijf heeft gepleegd, doet de rechter uitspraak en komt de jeugdreclassering in actie. Ondanks deze verschillende invalshoeken is de kern van de zorg gelijk: de veiligheid en ontwikkeling van het kind waarborgen. Een maatregel die voor een kind is uitgesproken heeft vaak impact op het hele gezin, hoewel er formeel geen maatregel voor het gehele gezin is. Dit kan soms tot spannende situaties leiden.
Dit rechterlijke besluit staat los van andere vormen van jeugdzorg die het kind mogelijk nodig heeft of al ontving in het vrijwillige kader. De uitvoering van deze maatregel ligt bij verschillende Gecertificeerde Instellingen. In veel gevallen zijn dit jeugdbeschermers van een regionale jeugdbeschermingsorganisatie, vaak betrokken bij scheidingsproblematiek. Er wordt aan de bel getrokken via Veilig Thuis of bijvoorbeeld de gemeente. Er zijn ook landelijk werkende instellingen, zoals de William Schrikker Stichting, gespecialiseerd in kinderen met een beperking, en het Leger des Heils, dat zich richt op jongeren met dakloosheids- en verslavingsproblematiek.
Beleidsmatige uitdagingen en strategische inzichten
Als beleidsadviseur ben ik verantwoordelijk voor het contractmanagement en de inkoop van Jeugdbescherming en Jeugdreclassering, evenals de implementatie van bijbehorende tarieven. Daarnaast houd ik mij bezig met HRM-vraagstukken die voortkomen uit de arbeidsmarktkrapte binnen de sector. Ik onderhoud actief contact met professionals in het veld en vertaal hun signalen naar bestuurlijke oplossingen. Ook stuur ik zorgmakelaars aan en ondersteun ik jeugdbeschermers bij het vinden van passende zorg binnen de gemeentelijke verantwoordelijkheid. Deze werkzaamheden zijn uitdagend en waardevol, en leveren veel voldoening op – al kunnen ze soms ook frustrerend zijn.
In de afgelopen jaren heb ik verschillende Gecertificeerde Instellingen en gemeenten van binnenuit leren kennen. Dankzij gzicht heb ik de kans gekregen om deze wereld verder te ontdekken en steeds meer op strategisch niveau te opereren. Ik deel actief mijn kennis en inzichten met bestuurders en wethouders, die op mijn expertise vertrouwen, zodat zij onderbouwde beslissingen kunnen nemen. Voor managers en beleidsmakers ben ik een sparringspartner, mede-schrijver of projecttrekker.
Een van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd, is dat cijfers slechts een deel van het verhaal vertellen. Jeugdbescherming is niet alleen een wettelijke taak, maar vooral een terrein van wederzijdse afhankelijkheid – tussen gemeenten, jeugdbeschermers, beleidsmakers en jeugdhulp. Het is cruciaal om de mens achter de statistieken te blijven zien en beleid te maken dat recht doet aan de werkelijkheid van de praktijk. Daarvoor hebben we iedereen nodig. Het vraagt om een gedeeld moreel kompas en een gezamenlijke intuïtie die uitgaat van het goede in de mens.
Wat heb ik met dat inzicht gedaan?
Door deze inzichten en ontwikkelingen ben ik uitgegroeid tot een volwaardig adviseur: iemand die prikkelt, vragen stelt en kritiek uit wanneer iets niet functioneert. Tegelijkertijd ben ik iemand die niet tegen het systeem vecht, maar probeert het te benutten voor werkbare oplossingen, ondanks de beperkingen die het systeem heeft. In de loop der jaren heeft mijn rugzak zich gevuld met systemische beschrijvingen, visualisaties en verschillende manieren om complexe werkelijkheden te duiden. Ik heb geleerd situaties feitelijk te onderbouwen, zonder de menselijke maat uit het oog te verliezen. Met die kennis zoek ik actief naar oplossingsrichtingen, waarbij mijn gevoel voor beïnvloeding me helpt de juiste koers te vinden.
Juist doordat ik me bewust ben van de dynamiek en complexiteit binnen het gedwongen kader, kan ik bijdragen aan constructieve, domeinoverstijgende oplossingen. Oplossingen die niet alleen goed klinken, maar ook echt werken.
Ik neem je graag mee in het creatieve proces van het bedenken en vormgeven van zulke oplossingen.
Wil je meer inzichten horen of delen?
Bel me gerust bij complexe vraagstukken binnen het gedwongen kader – hoe ingewikkelder, hoe beter. Juist in die gelaagdheid voel ik me op mijn plek. En natuurlijk sta ik er niet alleen voor: naast Ruutger kun je ook terecht bij Meggie, Maarten, Lisanne en de rest van ons team.
Bel of mail me gerust, ik zie er naar uit! 0622758095 of ruutger.lenzen@gzicht.nl